Endometrioza – dietoterapia

Z endometriozą boryka się miliony kobiet na całym świecie. W dużym stopniu wpływa na jakość życia, a także przyczynia się do niepłodności. Symptomy towarzyszące tej chorobie często są niecharakterystyczne, mogące utrzymywać się stale lub stopniowo narastać. Do najczęstszych objawów możemy zaliczyć:

– bolesne, nieregularne miesiączki,

– bolesne jajeczkowanie,

– nieprzyjemne stosunki płciowe,

– niepłodność,

– przewlekłe zmęczenie,

– objawy depresji,

– zawroty i bóle głowy,

– niepokój.

Do czynników ryzyka zaliczamy zaburzenia immunologiczne, hormonalne, genetyczne i anatomiczne, jednak etiologia nie jest w pełni jasna. Aktualne badania naukowe sugerują, iż dieta i styl życia mogą wpływać na obecność stanu zapalnego w organizmie, aktywność estrogenu, cykl menstruacyjny i metabolizm prostaglandyn. Kwasy omega-6 dostarczane wraz z pożywieniem są prekursorami prozapalnych prostaglandyn PGE 2 i PGF 2 alfa, które prawdopodobnie zwiększają skurcze macicy i powodują bolesne objawy. Natomiast spożywanie kwasów omega-3 związane było ze zmniejszeniem stanu zapalnego, a tym samym redukcji bolesnych symptomów.Dużą uwagę skupia się na działaniu układu immunologicznego u kobiet cierpiących na endometriozę. Występują różnice funkcjonalne dotyczące limfocytów B i T. Odpowiednio skomponowana dieta bierze udział w prewencji endometriozy. W wielu publikacjach wykazano korelację pomiędzy spożywaniem zielonych warzyw i świeżych owoców, a spadkiem ryzyka wystąpienia patologii. Negatywną rolę przypisuję się czerwonemu mięsu, ze względu na wysoką zawartość dioksyn. Dioksyny w istotny sposób biorą udział w rozwoju endometriozy. Czerwone mięso ze względu na wysoką zawartość tłuszczu podnosi poziom estrogenów. Odpowiedni stosunek kwasów omega 3 do omega 6 jest bardzo istotny, gdyż wysokie spożycie kwasów omega-3 zmniejsza ryzyko endometriozy. Owoce i warzywa, dzięki zawartym w nich antyoksydantom, regulują pracę układu immunologicznego i zwalczają wolne rodniki. Dodatkowo zawierają duże ilości błonnika, który korzystnie wpływa na florę bakteryjną i homeostazę hormonalną. Zauważono, iż czynnikiem sprawczym silnych dolegliwości bólowych jest nadprodukcja prostaglandyny PGF2. Są to kwas tłuszczowe, pochodzące z fosfolipidów dostarczanych z pożywieniem. Organizm człowieka również syntezuje inne rodzaje prostaglandyn takich jak PGE1, PGE2 i PGF2. Wymienione typy prostaglandyn stymulują skurcze mięśni, a także nasilają skurcze macicy. PGE2 hamuje agregację płytek krwi, natomiast PGF2 pobudza inne grupy mięśniowe, co w efekcie skutkuję pojawieniem się m. in. nudność, wymiotów, biegunek. Niezbędnymi działaniami w celu zniesienia objawów choroby to:- zahamowanie produkcji PGF2 i PGE2, – stymulacja produkcji PGE1. Ograniczenie produkcji PGF2 możemy osiągnąć poprzez ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych: mięsa, podrobów, masła, słoniny, smalcu. Zwiększona ilość błonnika w diecie obniża przyswajalność spożywanych tłuszczów oraz całkowitej puli krążących estrogenów. Zalecana ilość spożycia błonnika na dzień wynosi 25 gram. Rekomendowane jest uzupełnienie 1-2 posiłków dziennie w jarmuż, kabaczek, brokuł, gorczycę, rzepę. Ograniczeniu ulec powinny rafinowane węglowodany (cukier, biała mąka, suszone owoce, soki owocowe). Należy unikać alkoholu, czekolady, kofeiny. Odpowiedni dowóz kwasów omega-3 w diecie, zapewni stymulacje do produkcji prostaglandyn PGE1. Kwasy omega-3 możemy znaleźć w:

– rybach głębokomorskich,

– oleju z wiesiołka – zawiera 65 % kwasu linolenowego i 10 % kwasu gamma-linolenowego, wykazuje działanie przeciwzapalne;

– oleju z kwiatów szafranu;

– oleju z nasion lnu;

– oleju z orzechów włoskich .

Ważnym elementem dobrze skomponowanej diety jest odpowiedni dowóz witamin i minerałów. Warto zwrócić uwagę na:

– wapń – poziom wapnia maleje 10-14 dni przed pierwszym dniem miesiączki, co może skutkować bólami głowy, miednicy, skurczami mięśni. Dobrze sprawdzą się tutaj produkty mleczne, wody bogate w wapń, suszone figi, amarantus.

– magnez – obniża poziom PGF2, a co za tym idzie znosi dolegliwości bólowe. Źródłem magnezu są: zielone warzywa liściaste, zarodki pszenicy, brukselka.

– cynk – ma bardzo korzystny wpływ na układ immunologiczny i odporność na infekcje. Suplementacja tym minerałem tłumi uczucie irytacji związane z cyklem miesiączkowym. Pierwiastek ten znajdziemy m.in. w owocach morza, podrobach, pełnoziarnistych płatkach zbożowych, orzechach.

– żelazo – zwiększona podaż żelaza w diecie bardzo dobrze sprawdzi się, ze względu na bardziej obfite miesiączki u kobiet chorujących na endometriozę. Źródło: soczewica, fasola, żółtko jaja.

– sód – w związku z zwiększoną ilością estrogenów krążących w krwiobiegu dochodzi do zatrzymania wody i obrzęków. Zaleca się ograniczenie spożycia sodu do 2000 mg na dobę. W tym celu należy ograniczyć spożywanie produktów wysoko przetworzonych, marynowanych, napojów gazowanych.

– selen – spowalnia procesy starzenia, a także wspiera układ odpornościowy. Źródło: orzechy brazylijskie, owoce morza, pełnoziarniste płatki zbożowe.

– potas – wspiera pracę mięśni, reguluję pracę serca, uczestniczy w przewodnictwie nerwowym. Niedobór skutkuje napadami biegunek w okresie miesiączki. Źródło: banany, ziemniaki, ciemnozielone warzywa liściaste, pomarańcze, brzoskwinie.

– witaminy z grupy B – są niezbędne w metabolizmie białek, tłuszczy i węglowodanów. Deficyty witamin z tej grupy skutkują obniżeniem tolerancji bólu. Źródło: pełne ziarna, ciemnozielone warzywa liściaste, tuńczyk, indyk, szparagi.

– witamina C – stymuluje układ odpornościowy, zwiększa odporność. Owoce, które są bogate w bioflawonoidy wykazują podobne działanie do estrogenów. Zmniejszona konsumpcja owoców w okresie przedmenstruacyjnym może zapobiec wystąpieniu bolesnych skurczów. Źródło: papryka, jarmuż, brukselka.

– witamina E – hamuje procesy starzenia, chroni krwinki czerwone przed przedwczesnym rozpadem. Źródło: migdały, orzechy laskowe, oleje, szpinak.

– witamina K – reguluję wytwarzanie protrombiny, uczestniczy w gospodarce wapniowej, reguluję krzepnięcie krwi. Źródło: brokuł, szpinak, sałata, ogórek, rzepa.

Podsumowując: Dieta ma znaczenie w profilaktyce i leczeniu endometriozy.Spożywanie kwasów omega-3 (22%), świeżych owoców (40%) i zielonych warzyw (70%) zmniejsza ryzyko wystąpienia endometriozy.Odpowiednia podaż witaminy D (24%), magnezu i wapnia korzystnie wpływa na przebieg choroby. Nadmierna konsumpcja czerwonego mięsa sprzyja występowaniu endometriozy.

Z własnej praktyki i doświadczenia zauważyłem korzystny wpływ  masażu dolnego odcinka pleców i pośladków w redukcji bólu jamy brzusznej.

Źródło zdjęcia:
http://okiemmk.com/endometrioza-nie-jestes-sama/